Z tego artykułu dowiesz się czym jest zanik miesiączki (FHA) i zespół policystycznych jajników (PCOS). Opowiem Ci jak je od siebie odróżnić oraz jak postępować w obu przypadkach… a już na wstępie powiem Ci, że postępowanie jest zupełnie różne.

Zacznijmy od definicji

FHA, czyli czynnościowy podwzgórzowy zanik miesiączki – brak miesiączki w związku z zahamowaniem osi podwzgórze-przysadka-jajniki, która zarządza całym naszym zdrowiem hormonalnym.

PCOS, czyli inaczej zespół policystycznych jajników – zaburzenie, w którym również możemy mieć problemy z cyklem miesiączkowym, ale podłożem problemu jest nadmiar androgenów (często również insulinooporność).

Więcej o diagnostyce czy objawach PCOS przeczytasz w moim poprzednim artykule.

Objawy FHA

• zanik okresu przez min. 6 miesięcy
• uczucie zimna
• zmiany nastroju, drażliwość, zmęczenie
• zaburzenia snu – bezsenność, problemy z zasypianiem, częste wybudzenia w nocy
• wypadanie włosów, pogorszenie stanu skóry i paznokci
• spadek libido, kłopoty z nawilżeniem pochwy

Jeśli doskwierają Ci takie objawy – koniecznie wykonaj:

• badania hormonalne (minimum to LH, FSH, estradiol, prolaktyna, TSH; warto wykonać jednak również badania poziomu androgenów, insuliny oraz progesteronu)
• USG dopochwowe

W diagnostyce najważniejszy jest jednak dokładny wywiad, który dla kompetentnego specjalisty będzie dawał jasny obraz co dzieje się z pacjentką! Uzyskanie informacji na temat historii pacjentki (menstruacja, cykle w przeszłości), stosowanych leków, diet czy aktywności fizycznej oraz stylu życia, który odgrywa ogromną rolę w diagnostyce FHA.

Jak odróżnić FHA od PCOS?

FHA jest niestety bardzo często mylony z PCOS, gdyż w FHA równie często jajniki mają charakterystyczny policystyczny obraz (PCO), który pojawia się w związku z brakiem owulacji. 

Pomylenie obu zaburzeń to jednak duży błąd, gdyż przyczyny i zalecenia w obu tych przypadkach są ZUPEŁNIE różne! Osoby specjalizujące się w hormonach zdecydowanie poradzą sobie z ich odróżnieniem. Dlatego warto powierzyć swoje zdrowie kompetentnym specjalistom, gdyż właściwa diagnoza to połowa sukcesu.

Na pierwszy rzut oka FHA i PCOS wyglądają podobnie… w jednym i drugim zaburzeniu możesz mieć:

• policystyczne jajniki w obrazie USG 
• nie mieć miesiączki ani owulacji 
• mieć problemy z nastrojem czy snem 
• czuć się rozchwiana emocjonalnie 

Aby odróżnić FHA od PCOS bierzemy pod uwagę następujące czynniki:

• historia menstruacji
• styl życia – historia diet, aktywności fizycznej, stres, sen
• wyniki badań hormonalnych
• stosowane leki, w tym AH czy jej odstawienie

Jak to zwykle wygląda w wynikach badań?

• LH – niskie w FHA, podwyższone w PCOS
• FSH – niskie lub w normie zarówno w FHA, jak i w PCOS
• androgeny – niskie lub w normie w FHA, podwyższone w PCOS
• estradiol – niski w FHA, podwyższony lub w normie w PCOS
• progesteron – niski zarówno w FHA, jak i w PCOS

FHA (zanik miesiączki) – jakie są zalecenia?

PRIORYTET w FHA: odżywienie organizmu i przywrócenie miesiączki

O co dbamy:

• włączenie gęstych odżywczo i wartościowych produktów, np. jaja, podroby, ryby, wołowina, orzechy włoskie, pestki dyni, awokado, miód, tłusty nabiał, owoce jagodowe, brokuły
• regularne jedzenie posiłków co 3-4 godziny
• zwiększenie kaloryczności diety (brak precyzyjnej liczby kcal, do jakiej należy zwiększyć kaloryczność diety; zawsze dostosowujemy to indywidualnie do przypadku)
• czasowe zaprzestanie aktywności fizycznej 
• zaopiekowanie się stresem oraz emocjami, włączenie dbania o higienę snu 

PCOS (zespół policystycznych jajników) – jakie są zalecenia?

PRIORYTET w PCOS: obniżenie poziomu androgenów i przywrócenie regularnych cyklów

O co dbamy:

• działanie dopasowane do Twojej PRZYCZYNY problemu – poczytasz o tym więcej w tym poście o typach PCOS lub posłuchaj tego odcinka podcastu
• regularna aktywność fizyczna, od spacerów po inne formy ruchu, które lubisz
• łagodna redukcja masy ciała, jeśli występuje nadwaga lub otyłość 
• stabilizacja gospodarki węglowodanowej poprzez niepodjadanie i regularne posiłki
• zastosowanie diety przeciwzapalnej, wspierającej organizm w redukowaniu stanu zapalnego
• zaopiekowanie się stresem oraz emocjami, włączenie dbania o higienę snu