Żywienie osób po 50 roku życia
W tym wpisie opowiem nieco o tym jak powinno wyglądać żywienie osób starszych i na co zwrócić szczególną uwagę w takich przypadkach.
W organizmie osób po 50. roku życia zachodzi wiele zmian.
Niektóre z nich to:
- Utrata wody;
- Zmiany w układzie krążenia;
- Zmniejszenie łaknienia;
- Upośledzenia wydzielania soku żołądkowego oraz aktywności enzymów trawiennych, a także zmniejszone wydzielanie śliny;
- Pogorszenie węchu, nie rozpoznawanie smaku;
- Pojawiające się stopniowo braki w uzębieniu;
- Stopniowy zanik kubków smakowych;
- Gorsze wchłanianie witaminy B12, kwasu foliowego, Ca, Fe, Zn, Cu.
Na ogólny stan zdrowia osób starszych istotne znaczenie wywierają stany emocjonalne i psychiczne związane z utratą dotychczasowego środowiska pracy.
Witaminy i składniki mineralne
- W tym okresie życia wzrasta zapotrzebowanie m.in. na witaminy D, B2, B6, C oraz E oraz składniki mineralne takie jak wapń, magnez, cynk czy potas.
- Co się z tym wiąże – w tym okresie życia powinna się zwiększyć ich podaż wraz z dietą.
Białko
- U osób starszych stwierdza się ujemny bilans azotowy i siarkowy, co wskazuje na zwiększone zapotrzebowanie na niektóre aminokwasy, zwłaszcza siarkowe.
- Stąd też źródłem białka w diecie osób starszych powinno być przede wszystkim mleko i produkty mleczne (1,5-2% tłuszczu), chude mięso, zwłaszcza drobiowe lub wołowe, ryby, a także w ograniczonych ilościach jaja.
Tłuszcze
- Zalecane są tłuszcze roślinne w postaci oliwy z oliwek, oleju rzepakowego, sojowego, lnianego.
- Ze względu na udowodnione pozytywne oddziaływanie na organizm w diecie osób w podeszłym wieku powinna znaleźć się żywność zawierająca kwasy tłuszczowe z grupy omega-3. Cennym źródłem tych kwasów są ryby morskie np. śledź, makrela, halibut czy łosoś. W mniejszym stopniu owoce morza.
Węglowodany
- To źródło energii niezbędnej do utrzymania funkcji życiowych organizmu.
- Warto zaznaczyć, że z wiekiem obserwuje się tendencje do wyższych wartości poziomu glukozy na czczo i nieprawidłowego wzrostu tych wartości po posiłku.
- Nadmiar węglowodanów, zwłaszcza cukrów prostych, może prowadzić u osób predysponowanych genetycznie do rozwoju cukrzycy. W wieku podeszłym wskazane jest zatem umiarkowane spożywanie węglowodanów prostych – cukru, słodyczy, żywności przetworzonej, która zawiera duże ilości cukru.
- Zaleca się w miarę możliwości pieczywo pełnoziarniste, gruboziarniste kasze oraz owoce i warzywa, głównie z powodu zawartego w nich błonnika pokarmowego.
Co uwzględnić w żywieniu osób starszych:
- Produkty o wysokiej gęstości odżywczej (wysoka zawartość składników odżywczych przy małej energetyczności);
- Dobór produktów urozmaiconych, wysokiej jakości oraz miękkich lub rozdrobnionych;
- Dobór produktów i technologii łatwostrawnych – gotowanie, duszenie; dieta łatwostrawna przynosi w tym okresie życia wiele korzyści i jest najlepiej tolerowana;
- Używanie dużej ilości przypraw i ziół – dbałość o estetykę przygotowywanych posiłków;
- Częste posiłki o mniejszej objętości, wyraźnym smaku, zapachu i barwie;
- Stosowanie dużej ilości warzyw i owoców (codziennie);
- Odpowiednie spożycie tłuszczów rybich;
- Ograniczenie stosowania soli do 5g/dobę
- Zwiększenie ilości płynów niegazowanych (woda mineralna, soki, napoje mleczne) – całkowite zapotrzebowanie na płyny wynosi około 1,5-2 litrów/dobę.
Warto również unikać przejadania się, wprowadzić jak najczęstszą aktywność fizyczną, dostosowaną do indywidualnych predyspozycji, a także eliminować używki.