W tym wpisie opowiem Ci więcej o tym jak powinna wyglądać diagnoza PCOS.
PCOS to zaburzenie z wykluczenia. Oznacza to, że wymaga sprawdzenia najpierw czy nie ma innych czynników, które mogłyby powodować podobne objawy.
Jakie objawy? Wzrost androgenów (i wynikający z nich trądzik, nadmierne owłosienie czy wypadanie włosów), problemy z cyklem, miesiączką i owulacją – bo to najczęstsze dolegliwości, z jakimi borykają się kobiety z PCOS.
Niestety nadal często zdarza mi się słyszeć od pacjentek o diagnozie PCOS tylko na podstawie obrazu USG i charakterystycznych “policystycznych jajników” w USG. Bez wykonania żadnych dodatkowych badań, choćby podstawowych…
Nie jest to jednak prawidłowe podejście ani prawidłowy sposób diagnozowania PCOS.
W dalszej części przeczytasz o kryteriach diagnostycznych PCOS i kontrowersjach związanych z nimi.
Koniecznie czytaj dalej, jeśli ten temat Cię interesuje.
Mówiąc prosto: to jajnik powiększony (często nawet 3-krotnie większy, niż normalnie) z dużą ilością pęcherzyków.
Mówiąc bardziej “medycznie“: to jajnik o objętości minimum 10 cm3, mający co najmniej 12 pęcherzyków (o średnicy od 2 do 9mm) widocznych w obrazie USG.
Typowy dla PCOS obraz jajnika w USG to często nawet 25-30 pęcherzyków, które wyglądają jak sznur pereł.
Same jajniki policystyczne / jajniki wielotorbielowate widoczne w obrazie USG nazywane są w skrócie PCO (jako skrót z angielskiego: Poli-Cystic-Ovary).
Z kolei zespół objawów związany z nadmiarem androgenów to PCOS (Poli-Cystic-Ovary Syndrome).
Jak widzisz więc – nawet z samej definicji:
same policystyczne jajniki nie równa się: diagnoza PCOS.
To kolejna bardzo ważna rzecz.
Jajniki “stają się” policystyczne w momencie, gdy w trakcie cyklu nie doszło do owulacji.
Jeśli zatem dzisiaj USG ukazało jajniki policystyczne to pamiętaj, że w kolejnym cyklu może być zupełnie inaczej, jeśli tylko dojdzie do owulacji.
Warto zatem przyjrzeć się temu DLACZEGO nie doszło do owulacji – zrozumieć przyczynę tgeo problemu u Ciebie i zadbać o swoje zdrowie hormonalne kompleksowo.
Na prawidłową owulację “pracuje się” średnio przez minimum 3 miesiące (90-100 dni). Oznacza to, że nawet jeśli dziś zaczniesz bardziej o siebie dbać i działać ze swoim zdrowiem w dobrym kierunku – zmiana nie będzie widoczna tak szybko jak byś pewnie chciała, z miesiąca na miesiąc.
To możliwe, że przez kilka cykli z rzędu nie dojdzie do owulacji. Może to się wydarzyć np. po okresie choroby, silnego stresu, przepracowania, nieprawidłowego odżywiania, niedosypiania (czy nagromadzenia innych tego typu czynników). To zupełnie normalne u większości kobiet, że kilka cykli w roku jest bezowulacyjne.
Kobiecy układ hormonalny jest niestety dość wrażliwy i reaguje na wszelkie tego typu stresory. U jednych kobiet jednak ta wrażliwość jest większa, a u innych mniejsza.
Pamiętaj o tym i daj sobie, swojemu ciału czas.
Praca nad cyklem i hormonami to niestety długodystansowa przygoda. Wymaga wiele cierpliwości, łagodności i spokoju.
Zapewniam Cię jednak, że:
zawsze jest to praca, która jest tego absolutnie warta.
Zanim przejdę do kwestii dotyczących diagnozy PCOS – zapraszam Cię również do przeczytania innego mojego posta o 4 typach PCOS (i zarazem: przyczynach PCOS).
Możesz też posłuchać o typach PCOS w formie podcastu. O typach PCOS mówiłam w 2 odcinku mojego podcastu:
Czy wiesz, że istnieje wiele różnych spojrzeń na diagnostykę zespołu policystycznych jajników?
Najpopularniejszymi kryteriami diagnostycznymi PCOS są tzw. Kryteria Rotterdamskie, ale nie są one jedynymi.
W środowisku medycznym budzą one trochę kontrowersji…
To obecnie najczęstsze ze stosowanych podejść.
Musisz spełniać 2 z 3 poniższych kryteriów:
Musisz spełniać wszystkie poniższe kryteria:
Musisz spełniać wszystkie poniższe kryteria:
Jak wspomniałam wcześniej – policystyczne jajniki w obrazie USG nie są najlepszym kryterium diagnostycznym PCOS.
Dlaczego? Bo nie występują one jedynie w PCOS!
W zespole policystycznych jajników (mimo nazwy) największym problemem jest nadmiar androgenów, a nie sam obraz jajników.
W oparciu o kryteria rotterdamskie możliwe jest zdiagnozowanie PCOS u osoby, która nie ma hiperandrogenizmu, jeśli pozostałe 2 kryteria się zgadzają.
Może to więc prowadzić do diagnozowania PCOS w przypadkach, w których wcale ono nie występuje.
Istnieje już sporo teorii i badań sugerujących powiązanie PCOS z insulinoopornością czy otyłością… jednak nie każda kobieta z PCOS jest otyła czy cierpi na IO.
Insulinooporność występuje w ok 70% przypadków PCOS, nawet wśród kobiet szczupłych.
Zachęcam Cię do poczytania o typach PCOS oraz do sprawdzenia moich gotowych jadłospisów.
W praktyce nie zawsze prowadzona jest dokładna diagnostyka. Przykładowo: kobieta z PCO i z trądzikiem czy nadmiernym owłosieniem może łatwo zostać wrzucona do worka pod nazwą “PCOS” bez dodatkowych badań. Nawet bez badań androgenów czy tarczycy, a jedynie na podstawie samych widocznych objawów takich jak trądzik.
Szczerze mówiąc… jako dietetyczka pracująca z kobietami z PCOS – rzadko spotykam osobę, u której naprawdę wykonano komplet badań, sprawdzających czy występują inne choroby, zaburzenia. Często nawet tych najprostszych!
Dokładna diagnostyka w PCOS to podstawa. Dlatego też zachęcam do wykonania pełnych badań krwi oraz poszukiwania specjalisty, który działa kompleksowo. Osoby, która poprowadzi Cię krok po kroku i pomoże potwierdzić diagnozę. Najważniejsze na start to wykluczyć inne, poważne choroby, które mogą być prawdziwą przyczyną objawów, które odczuwasz.
Tylko dzięki temu jesteśmy w stanie realnie potwierdzić diagnozę, zrozumieć przyczynę problemu…
I działać z PCOS nie tylko objawowo, stosując sztuczne hormony, antykoncepcję czy leki, które w długofalowej perspektywie obciążają organizm.
FHA to tak zwany czynnościowy podwzgórzowy zanik miesiączki. Można go stwierdzić, gdy miesiączka nie występuje przez ok 6 miesięcy.
Często jest to wynik zbyt drastycznych diet, silnego stresu czy nadmiernej aktywności fizycznej.
Te dwa zaburzenia: PCOS i FHA często są ze sobą mylone (przez rzadkie miesiączki) i błędnie diagnozowane.
W FHA również może być widoczny obraz policystycznych jajników w USG oraz występują problemy z cyklem miesiączkowym i owulacją.
W FHA jednak rzadko kiedy poziom androgenów jest podwyższony… ale jeśli takie badania nie zostały wykonane to niemożliwe jest wykluczenie FHA.
Dodatkowo jednym z podstawowych zaleceń w PCOS jest redukcja masy ciała. U osoby z FHA zalecenie schudnięcia doprowadzi tylko do pogłębienia problemów i cykl na pewno sam nie wróci…
Jako dietetyczka kliniczna pracuję głównie z kobietami z PCOS.
Moje własne problemy hormonalne i wieloletnia walka z PCOS i trądzikiem stały się fundamentem mojej misji: pomagania kobietom takim jak Ty odzyskać równowagę hormonalną.
Jeśli chcesz:
Poczytaj więcej o współpracy 1:1 i o mnie.
Znajdziesz tam również opinie moich pacjentek, efekty naszej pracy i szczegółowe informacje o pracy ze mną.
